آشنایی با پمپ‌ها
آشنایی با پمپ‌ها
وظیفه اصلی پمپ چیست؟
مشخصه‌های اصلی پمپ چیست؟
چند نوع پمپ داریم؟
پمپ‌ها چند نوع آرایش دارند؟
نخستین چیز در آشنایی با پمپ‌ها این است که کار اصلی پمپ ایجاد اختلاف فشار برای گردش سیال در سیستم است. کمترین فشار در ورودی پمپ و بیشترین فشار در خروجی پمپ است و همین اختلاف فشار منجر به جریان سیال می‌شود.
چرا پمپ‌ها مهم هستند؟
- کارکرد صحیح و درست سیستم: اگر پمپ یا پمپ‌ها درست کار کنند که این ناشی از انتخاب اندازه پمپ و بستن پمپ در جای مناسب است، سیستم هم به خوبی کار کرده و بازدهی خوبی دارد.
- آسایش ساکنین ساختمان: اگر پمپی که نصب می‌شود درست محاسبه نشده و بیشتر از اندازه مناسب باشد، می‌تواند تولید صدا کند؛ و اگر کمتر باشد شاید رادیاتورها و فن‌کوئل‌هایی که در ساختمان هستند، به خوبی بازدهی نداشته باشند.
- سیستم با ظرفیت واقعی کار نمی‌کند: برای نمونه اگر چیلری نصب کرده باشیم ولی دبی پمپ را نادرست محاسبه کرده و پمپ مناسب را نصب نکرده باشیم، چیلر به اندازه قدرتی که دارد، کار سرمایش و گرمایش را انجام نمی‌دهد.
- عمر خود پمپ: اگر هد و دبی مصرفی بیشتر از توان پمپ باشد شاید به پمپ آسیب برسد؛ و اگر کمتر باشد سه گزینه بالا اتفاق میفتد یعنی سیستم درست کار نمی‌کند، ساکنین آسایش ندارند و سیستم با ظرفیت واقعی کار نمی‌کند.
پمپ‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- مدار باز یا آبرسانی و آتش‌نشانی: مدار باز به این معنی است که، آب ورودی از منبع به آن وارد شده ولی دیگر به پمپ بازنگشته، در سرویس‌ها و… مصرف می‌شود.
- مدار بسته یا سیرکولاتور: مدار آنها مانند چرخه و بسته است، آبی که از خروجی این پمپ بیرون می‌رود پس از گردش در سیستم دوباره به داخل پمپ بازمی‌گردد.
خود پمپ‌های سیرکولاتور به دسته‌های خطی و زمینی تقسیم می‌شوند.
کاربرد اصلی پمپ‌های خطی برای سیرکوله‌های ظرفیت پایین است مانند منبع کوئل‌دار، برگشت آب گرم، در ساختمان‌های کوچک برای رادیاتورها و در مسیر فن‌کوئل‌ها.
پمپ‌های زمینی در سیرکوله‌های ظرفیت بالا بکار می‌روند مانند پمپ‌های آبرسانی و تحت فشار.
پمپ‌های سیرکولاتور را می‌توان از نظر کاربری نیز دسته‌بندی کرد:
- سرمایش و گرمایش
- منبع کوئل‌دار
- برگشت آب گرم
- حوله خشک‌کن
مشخصه اصلی پمپ
پمپ‌ها دو مشخصه اصلی دارند: هد و دبی.
هد: توانایی پمپ برای اینکه بتواند بر افت فشار غلبه کند.
دبی پمپ: به جابجایی حجمی از سیال در واحد زمان گفته می‌شود.
برای انجام محاسبات و انتخاب پمپ باید این دو مشخصه را حساب کنیم و به کمک آنها و نمودار خود پمپ، پمپ مناسب را خریداری نماییم.
نکته مهمی که اینجا وجود دارد این است که هیچ گاه پمپ‌ها را با توان مصرفی آنها انتخاب نکنید و به فروشنده نگویید پمپ یک یا دو اسب می‌خواهم چون توان مصرفی برای برق‌کشی پمپ بکار می‌رود. برای انتخاب پمپ باید هد و دبی را محاسبه و پمپ مناسب را انتخاب کنید.
آرایش پمپ‌ها
نکته دیگر برای آشنایی با پمپ‌ها، روش بستن آنهاست که دو روش وجود دارد: سری و موازی.
سری: در این روش خروجی یک پمپ به ورودی پمپ دیگر وصل می‌شود. هنگامی که دو پمپ با هم سری می‌شوند هد آنها تقریبا و نه دقیقا با هم جمع می‌شود ولی دبی آنها تقریبا ثابت می‌ماند. اگر در سیستم نیاز داشته باشیم که هد را بیشتر کنیم پمپ‌ها را به شکل سری به هم می‌بندیم.
موازی: در این روش ورودی پمپ‌ها به هم، و خروجی آنها نیز به یکدیگر وصل می‌شوند. اگر دو پمپ را موازی به هم وصل کنیم هد تقریبا ثابت می‌ماند ولی دبی‌ها با هم جمع می‌شوند. این روش بستن زمانی به کارمان می‌آید که چیلر داشته باشیم و به جای اینکه بخواهیم یک پمپ بزرگ برای آن بگذاریم، دو پمپ کوچکتر را به شکل موازی به هم وصل کنیم.
